Pszczelarstwo w województwie Podkarpackim
W Polsce wśród regionów pszczelarskich szczególne miejsce zajmuje województwo Podkarpackie. Dotyczy to zarówno odmian miodów z Podkarpacia, jak i imprez pszczelarskich. Przyroda Podkarpacia wnosi swoje cechy również do pszczelarstwa Podkarpacia. Ale najpierw najważniejsze.
Przeczytaj do końca – będzie ciekawie!
Treść
- Warunki przyrodniczo-klimatyczne województwa Podkarpackiego
- Rozwój pszczelarstwa w województwie Podkarpackim
- Ile pszczół jest w województwie Podkarpackim
- Jaki miód zbiera się w województwie Podkarpackim
- Jakie są pszczoły w województwie Podkarpackim
- Specyfika pszczelarstwa województwa Podkarpackiego
Warunki przyrodniczo-klimatyczne województwa Podkarpackiego
Warunki przyrodniczo-klimatyczne województwa Podkarpackiego są dość korzystne dla pszczelarstwa.
Województwo Podkarpackie jest dogodnie położone pomiędzy Wisłą a Sanem, w Kotlinie Sandomierskiej i u podnóża Karpat.
Północną część województwa reprezentują równiny niemal w całości zaorane, przeplatane lasami sosnowymi i bukowymi.
W południowo-zachodniej części województwa Podkarpackiego rozciągają się grzbiety Zewnętrznych Karpat Zachodnich, zwanych Beskidami Południowymi, porośnięte lasami mieszanymi iglasto-liściastymi. To tutaj można znaleźć największy kawałek dziewiczej przyrody w Polsce.
Przede wszystkim są to Bieszczady – region górzysty, najwyższa część polskich Karpat Wschodnich. Bieszczadzki Park jest częścią międzynarodowego rezerwatu biosfery Karpaty Wschodnie, który rozciąga się na tereny Słowacji i Ukrainy.
Klimat województwa Podkarpackiego jest umiarkowany, przechodzący z morskiego na kontynentalny. Charakteryzuje się ciepłymi zimami oraz długimi i gorącymi latami. W Rzeszowie średnia temperatura w styczniu wynosi -3°C, a średnia temperatura w lipcu +18,5°C.
Tym samym przyroda i klimat sprzyjają pszczelarstwu województwa Podkarpackiego.
Rozwój pszczelarstwa w województwie Podkarpackim
Pszczelarstwo na Podkarpaciu jest bardzo dobrze rozwinięte, ma jednak swoją specyfikę. Rozważmy główne wskaźniki pszczelarstwa na Podkarpaciu i jego cechy.
Ile pszczół jest w województwie Podkarpackim
Ilu pszczelarzy i pszczół jest na Podkarpaciu?
Na Podkarpaciu pracuje ponad 4 tysiące pszczelarzy, którzy hodują 110 tysięcy rodzin pszczelich, co daje sześć rodzin pszczelich na kilometr kwadratowy; natomiast średnia dla Polski to cztery rodziny pszczół.
Jednocześnie około 2230 pszczelarzy z województwa Podkarpackiego zrzesza się w lokalnym stowarzyszeniu pszczelarzy z siedzibą w Rzeszowie. Pozostałych 2-3 tys. pszczelarzy nie jest zarejestrowanych i posiada nieco mniej niż połowę pszczół na Podkarpaciu.
Jaki miód zbiera się w województwie Podkarpackim
Jakie pszczoły miodne zbierają na Podkarpaciu?
Miód wiosenny nie jest głównym produktem Podkarpackich pszczelarzy. Ponad połowa pasiek na Podkarpaciu produkuje miód ze spadzi drzew iglastych. Pad, zwany także spadzią, wyróżnia się latem na igłach i gałęziach jodły i świerku, a także na niektórych drzewach liściastych. Dzięki temu można uzyskać miód klonowy ze spadzią, miód spadziowy jodłowy, miód świerkowy, miód nektarowy spadziowy z lipy, miód ziołowy ze spadzią z jaworu i lipy.
Najwięcej miodu spadziowego produkują pasieki zlokalizowane w lasach Bieszczadów, Beskidu Niskiego oraz na Pogórzu Dynowskim i Peremyskim. Oprócz województwa Podkarpackiego, pasieki przygotowane do zbioru miodu spadziowego można znaleźć m.in. w województwie świętokrzyskim i małopolskim.
Ale pszczelarze z Podkarpacia otrzymują także miody kwiatowe.
Pszczoły zbierają nektar z drzew owocowych obficie kwitnących w ogrodach, rzepaku, a wcześniej wierzby i mniszka lekarskiego. Ważnym źródłem nektaru są lasy lipowe, zarośla nawłoci, maliny i jeżyny, uprawy nostrzyka i facelii. Pszczelarze otrzymują miód akacjowy, lipowy, nawłociowy, rzepakowy, gryczany, faceliowy, nostrzyk, miód wrzosowy, ale przede wszystkim miód z ziół leśnych.
Na Podkarpaciu, jako regionalne odmiany miodu, można wyróżnić miód
- Miód ziołowy i miód spadziowy z Korżenicy
- Miód lipowy Lubachowski
- Podkarpacki miód spadziowy
Jakie są pszczoły w województwie Podkarpackim
Jakie są pszczoły na Podkarpaciu? W poszczególnych regionach województwa występują różne rasy pszczół. Dominującą rasą pszczół na wielu obszarach Podkarpacia jest karnika. Pszczelarze używają różnych linii carnica, szczególnie na obszarach górskich, gdzie występuje dużo spadzi. W północnych rejonach województwa, na równinach, pszczelarze hodują różne rasy pszczół – ciemne leśne, kaukaskie, kasztanowe, różne oparte na nich mieszańce, także na północy województwa pszczołę karpacką, która jest importowana przez sąsiadów, jest popularne. W okolicach Rzeszowa nie ma wyraźnej dominacji konkretnej rasy pszczół.
Na Podkarpaciu działają pasieki jedynego na świecie banku pszczół.
Specyfika pszczelarstwa województwa Podkarpackiego
Czym charakteryzuje się pszczelarstwo na Podkarpaciu.
W sprzyjającym roku Podkarpaccy pszczelarze zbierają z ula na wyżynach średnio 30 kg miodu. Gdy jest ciepło, ale nie gorąco, a opady nie zamieniają się w ulewy, gdy nie ma mrozu. U podnóża w ciągu dobrego roku można zebrać do 50 kg miodu.
Jeśli weźmiemy pod uwagę lata zwykłe, to pszczelarzom województwa Podkarpackiego w sezonie 2022 udało się zebrać z ula średnio 22 kilogramy miodu. W latach 2020 i 2021 udało się pozyskać z jednego ula około 15 kg miodu.
Ale są funkcje, które zależą od terenu. Przykładowo na terenach górskich Bieszczad pasieki są małe, liczące 30-50 rodzin pszczół, które trzymane są w ulach warszawskich w pasiekach stałych, które należy chronić przed niedźwiedziami, a rośliny szybko więdną, co powoduje krótki sezon pszczelarski.
Na podgórzu Bieszczad pasieki są małe, największe z 40 rodzin pszczół, ale już większą różnorodność uli, oprócz uli warszawskich, w pasiekach można znaleźć ule wielkopolskie i Dadan. Niektóre pasieki prowadzą koczowniczy tryb życia, udając się na miodowanie wrzosów i rzepaku. Co więcej, jeśli w rejonach górskich (rezerwaty i wyżyny nikt nie sieje roślin miododajnych), to na pogórzu pszczelarze sieją nostrzyk, grykę, facelię. Na zachodzie, u podnóża Krosna, kilka pasiek posiada certyfikaty ekologiczne, a wiele innych pasiek twierdzi, że posiada certyfikaty ekologiczne. Na tym obszarze hodowlą królowych carnica zajmuje się kilku pszczelarzy.
Na równinach północno-wschodniej części województwa Podkarpackiego, wśród wielu małych pasiek, pojawiają się pasieki duże liczące do 300 rodzin pszczelich, w większości pasieki stacjonarne. Pomimo obfitości siewów roślin miododajnych i lasów lipowych, zbiór miodu wynosi przeważnie 20-30 kg na rodzinę pszczół.
Na równinach północno-zachodniej części województwa Podkarpackiego, wśród wielu małych pasiek liczących 20-30 rodzin pszczelich, największa jest 40 rodzin pszczelich. Pasieki mają charakter stacjonarny, tylko nieliczne prowadzą koczowniczy tryb życia, pomimo upraw roślin miododajnych, grunty są bardzo ubogie, co zapewnia skromne zbiory miodu, dlatego niektórzy pszczelarze specjalizują się w pozyskiwaniu paczek i matek pszczół.
Na północy Podkarpacia, w lasach, najwięcej pasiek liczy 15-30 rodzin pszczelich, a tylko największa liczy 260 rodzin pszczelich. Pasieki mają charakter stacjonarny, ale połowa z nich przeznaczona jest na kwitnące rośliny miododajne, takie jak rzepak czy nawłoć, które zajmują rozległe obszary na opuszczonych polach.
W centrum Podkarpacia na Rzeszowie znajduje się wiele małych pasiek, wśród których dość rozpowszechnione jest pszczelarstwo koczownicze, pasieki wyjeżdżają na 1 - 2 zbiory miodu. Spadzię można uzyskać zarówno poprzez zbiór spadzi u podnóża Dynowa, jak i przez usuwanie pasieki na uprawy nasienne koniczyny słodkiej, której szczególnie licznie występuje w rejonie Chmielnika-Zdroju.
W województwie dobrze rozwinięte jest pszczelarstwo miejskie.